Toprak neden çok değerlidir?
Ø Tüm canlıların besin kaynağı bitkilerdir.
Ø Hayvanların yediği otlar, insanların yediği sebze ve meyveler toprakta yetişir.
Ø Toprak olmazsa bitkiler de olmaz canlılar da olamazlar.
Ø Kıtlık başlar aç kalırız ve de yok olmaya başlarız
Ø Toprak birçok canlının da aşam alanıdır.solucan, böcek…
Ø Bu nedenle toprak canlıları hayatlarını sürdürebilmesi en az hava, su ve güneş kadar önemlidir.
Ø Tabiatta toprağın oluşumu çok uzun sürede gerçeklerşir. Bir avuç toprak binlerce senede oluşur.
Ø Bu kadar zor oluşan ve de bizim için çok kıymetli olan bu varlığı korumamız gerekmektedir.
1. Erozyon: akıp giden topraklar
Ø Yeryüzündeki toprağın özellikle sel suları ve rüzgârın etkisiyle sürüklenmesine erozyon denir.
Ø Erozyon toprağın kuru olduğu ve bitki rtüsünün olmadığı yerlerde görülür.
Ø Erozyonlar verimli tarım alanlarını daraltırlar ve baraj göllerinin zamanından nce dolmasına neden olurlar.
Erozyon hızını artıran nedenler
Ø Bitki örtüsünün aalması ve yok olması
Ø Aşırı otlatma
Ø Arazinin eğimli olması
Ø Toprağın eğime paralel sürülmesi
Ø Toprağın nadasa bırakılmasıdır.
Erozyonu önlemek için neler yapılamalıdır?
Ø Sahip olduğumuz ormanlar korunmalı
Ø Çıplak araziler ağaçlandırılmalı
Ø Aşırı otlatma engellenmeli
Ø Eğimi fazla olan yerlerde tarım yapılmalı
Ø Toprak eğime dik sürülmeli
Ø Teraslama yapılmalı
Ø Nöbetleşe ekim yapılmalı
Ø Tarımla uğraşanlar erozyon hakkında bilinçlendirilmelidir.
2. Kirli çevrede yaşamak zor
Canlılar yaşamak için gereksinimleri olan her şeyi doğadan karşılarlar. Hava, su ve toprak canlıların yaşayabilmeleri için çok gereklidir. Günlük yaşantıda çevreye katı, sıvı ve gaz maddelerle havayı, suyu ve toprağı kirletmekteyiz. Tabiatın kirlenmesinin tek sorumlusu insandır. Çevreye bırakılan canlı atıkları kısa bir süre sonra toprakta yaşayan ve gözle görülmeyen küçük canlılar tarafından parçalalanır ve yok edilir. Naylon poşetler, pet şişeler, kullanılmış piller hastane atıkları, yakılan kömür gibi maddeler çevrede kalıcı kirliliğe neden olur. Kullandıktan sonra atılan maddelere atık adı verilir. Atıkları çevreye bırakan insanlar yaşadıkları çevreyi kirleterek yaşamlarını güçleştirirler. Çevre kirliliği tüm canlıları olumsuz yönde etkiler.Hava kirliliğine neden olan etmenler
Ev ve fabrika bacalarından çıkan dumanlar Motorlu araçların egzozları Orman yangınları Kalorifer ve sobalardan çıkan gazlar hava kirliliğine neden olur.Hava kirliliği nasıl önlenir?
Fabrikalara arıtma tesisi yapma ve bacalara filre takma zorunluluğu getirilmelidir. Doğal gaz kullanımı artırılmalıdır. Motorlu araçlarda benzin kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Kapalı alanlarda sigara içilmemelidir. Ozon tabakasını etkileyici parfüm ve deodorantların kullanımı sınırlandırılmalıdır. Çıplak kentleşme ve hızlı sanayileşme önlenmelidir. Ağaçlandırmaya önem verilerek, yeşil alanların sayısı artırılmalıdır.Kirli hava canlıları nasıl etkiler?
İnsanların solunum güçlüğü çekmesine, astım, kalp, solunum yetmezliği ve akciğer hastalıklarının oluşmasına Bitkinin düzenli fotosentez yapmamasına ve büyümemesine Açığa çıkan gazlar nedeniyle, göl ve ırmakların kirlenerek balık ve diğer canlıların ölümüne neden olur. Havadaki ozon tabakası, güneşten gelen zararlı ışınların yeryüzüne gelmesini önler. Fakat parfüm ve deodorant kullanımı ozon tabakasını inceltmektedir. Bu da ışınların yeryüzüne ulaşmasına neden olur.Asit yağmurları:
Havadaki bazı gazların, su buharı ile birleşerek yeryüzüne inmesi sonucu oluşan yağmurlardır.
Başta toprak olmak üzere yeşil alanlara zarar verir. Kirli hava heykellerin ve anıtların dış yüzeylerini aşındırarak onlara da zarar verir.Su kirliliği
Su, tüm varlıkların yaşaması için en önemli maddedir. Havasız yaşayamayacağımız gibi susuz da yaşayamayız. Sular şu şekilde kirletilir
ü Fabrika atıklarıyla
ü Tarım alanında kullanılan gübrelerle
ü Kanalizasyon sularıyla
ü Çeşitli nedenlerle suya karışan petrol atıklarıyla
ü Göl ve ırmak kenarlarında kurulan enerji santralleriyle sular kirletilir.
Su kirliliğinin etkisi ile
ü İnsanlarda tifo, kolera, dizanteri, sarılık gibi hastalıkların oluşmasına
ü Denizlerde, göllerde yaşayan balıkların, mikroorganizmaların oksijen yetersizliği sonucu ölümlerine neden olur.
ü Tatım alanlarında kullanılan ilaçların suya karışması bazı böceklerin ölmesine neden olur.
Toprak kirliliği
ü Doğadaki denge için hava ve suyun yanında toprak da önemli bir yere sahiptir.
Toprak nasıl kirlenir?
ü Sanayi kuruluşlarının çevreye bıraktığı atıklar ile
ü Çöpler cam, plastik, naylon…
ü Zehirli ilaç ve gübreler
ü Çarpık kentleşme, orman yangınları
ü Aşırı otlatma ile yetersiz veya fazla sulama sonucu toprak kirlenir.
Toprak kirliliği nasıl önlenir?
Erozyona karşı ağaçlandırma yapılmalı Çiftçiler toprak kullanımı ve sürülmesi hakkında bilgilendirilmeli Alt yapısı tamamlanmış ve düzenli kentleşme için insanlar bilinçlendirilmeli Geri dönüşüm ürünleri sanayide yeniden kullanılır hale getirilmelidir Toprak kirliliğinin etkisi
Toprağın verimini etkiler. Bitkilerin büyümesini, gelişmesini etkiler. Bazı atıklar toprağa kısa sürede karışırken, plastik, naylon gibi atıklar toprağa hemen karışmadığı için canlı yaşamını olumsuz yönde etkiler. Asit yağmurları toprakta fazla miktarda asit birikimine neden olur. Bitkilerin büyümemesine neden olur. Erozyona neden olur.Erozyon; toprağın üst tabakasının su ve rüzgârların etkisiyle tanışıp yok olmasıdır.
Not:
Û Dünya bizim evimizdir.
Û Evimizi temiz tutmak tüm insanların görevidir.
Û Kirliliğe neden olan etkenleri engellemek ve onları ortadan kaldırmak için duyarlı olmak, çaba göstermek ve mücadele etmek gerekir.
Û Daha temiz bir dünyada yaşamak bizim elimizde
Û Temiz bir dünya sağlık ve mutlu yaşamak demektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder